Գևորգ Էմին

[Мукик]

ՀԱՅ ԺՈՂՈՎՐԴԻՆ

Դու երգի ծո՛վ ես անափ,
Ես՝ քո մի կաթի՜լը կյանքում.
Դու ծառի բո՛ւն ես կանաչ,
Ես՝ ճյուղ, որ քեզնո՜վ է ծաղկում.

Չլիներ լի՛ճը Սևանա –
Հազի՜վ թե զրնգար Զանգուն
***
Թե չլիներ հո՛ղը քո,
Ասա՛ ինձ, ո՞ւր չռչեին,
Ո՞ր կտուրին իջնեին
Աղավնինե՜րը երգիս.

Թե չլիներ հո՛ղը քո,
Որտե՞ղ հողմից փրկվեին,
Ո՞րտեղ խարիսխ ձգեին
Առագաստնե՜րը երգիս.

Թե Արև իսկ լինեի –
Ինչի՜ս էր փառքն երկնային,
Թե լույսը քե՜զ չտայի,
Իմ հայրենի՛ք, իմ երկի՛ր...
***
Մասի ՛ս, հպա ՛րտ ես դու,
Մինչ ես ՛
Քո վշտերից կռանու՜մ եմ.
Ջահել, զվա՜րթ ես դու,
Մինչ ես
Քո հոգսերից ծերանում եմ.
Դրանից չե՞ս դու վե՜հ ու վե՜հ,
Իսկ ես տանջվու՜մ,
Սրտնեղում եմ,
Որ մի օրվա անցորդ եմ ես
Իսկ դու հավետ քո տեղու՜մ ես...
Ես քարանում եմ քո վշտից,
Դու խաղ անում աստղերի հետ...
Երանի ես լեռ լինեի
Իսկ դու Մասի ՛ս,-հայոց պոե ՛տ:

[Мукик]

ԵՍ ՀԱՅ ԵՄ

Ես հայ եմ, հին, ինչպես լեառն այս բիբլիական,
Թաց են ոտքերս դեռ ջրհեղեղի ջրից,
Իմ սուրբ հողն է տեսել Նոյն առաջին անգամ,
Բաբելոնյան Բելը խորտակվել իմ սրից:

Իմ մատների հետքն է կրում կողի վրա,
Քարն առաջին մամռոտ, որ իմ ձեռքով տաշված,
Եվ միացած հողին շաղախով իմ արյան,
Արարատյան դաշտում մեհյանի վեմ դարձավ:

Իմ նահատակ որդոց արյունով է ոռոգ
Ամեն ծաղիկ ու ծառ հողում հայրենական,
Ամեն բլուր՝ քաջի մի շիրիմ է նորոգ,
Եվ կոթողի բեկոր՝ ամեն սանդուղք ու քար:

Ես հայ եմ, հին, ինչպես լեառն այս Արարատյան,
Հազար սուր է բախվել իմ վահանին ահեղ,
Բայց փշրել եմ նրանց ես ցասումով արդար
Եվ լեռներիս նման գլուխս վեր պահել:

[Мукик]

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԳԱՐՈՒՆԸ


Ամեն գարուն՝ ինչքան ծանո՛թ,
Այնքան նո՛ր է ու ցանկալի՜.
Ամեն գարուն մի նո՛ր ձայնով
Ու նոր սիրո պե՛ս է գալիս.

- Տե՛ս, հավքերը հազարերանգ
Հին բնե՛րն են վերադառնում.
Ամե՛ն տեղ են դառնում նրանք՝
Բայց ուրի՜շ է Հայաստանում. –
Հայաստանում նրանց նման
Պանդուխտ հայե՛րն են ետ դառնում,
Ու բույն շինում, որ միշտ մնան
Հայության բո՜ւյն Հայաստանում...

- Տե՛ս, իր փեշերը հավաքած,
Ձմեռը սա՜րն է բարձրանում,
Ամե՛ն տեղ է սա անկասկած՝
Բայց ուրի՜շ է Հայաստանում, -
Ձյունից ծնված ամեն առվակ,
Մի գետի չափ գո՜րծ է անում,
Որ քա՜րն անգամ ծաղիկ դառնա
Մեր քարաշա՛տ Հայաստանում...

- Տե՛ս, բուրո՜ւմ են ծաղիկ ու սեզ,
Եվ հին սերերը՝ նորանո՛ւմ.
Ամե՛ն տեղ է գարունն այսպես՝
Բայց ուրի՜շ է Հայաստանում.
Դարավոր սի՜րտն է հայկական.
Իմ աչքերի դեմ մանկանում...
Չէ՛, գարնանն այս աշուն չկա՛ -
Հավե՜րժ է նա Հայաստանում...

[Армине]

Հայ ժողովրդին
ի՜նչ նմանություն-
Կարծես դու' լինես ծառն այս վիրավոր,
Այս ծա'ռը ամուր...
Բուսել է մի օր
Նա այս հի՜ն հողում,
Որ Հայաստան է կոչվել դարերով:
Եզրին այս փոշո՜տ,
Ոտնակո՜խ ճամփի,
Որ հավերժության ակունքից ելե'լ,
Դեպի հավերժի վախճա՜նն է գնում:
Քերծվե՜լ է նրա բունն անիվների,
Բիրտ ամրակներից հողը՝ քար դարձել,
Իսկ քարը փոշի՜:
Արմատը բացվել
ՈՒ արյամբ բացվե՜լ.
Բայց նա-կես մեռած
ՈՒ կես կենդանի,-
Կանչե՜լ է, տե'ս,
ՈՒ կկանչի՜,
Քանի կոչվում է հողն այս Հայաստա'ն...
...Ծա'ռ չէ սա կարծես,-
Այլ .... Հարատևման
Կենդանի արձա'ն.....

[Армине]

ՍԱՐԴԱՐԱՊԱՏ
Այստեղ է երեկ կրկնվել նորից,
Ազատամարտը Նոր Ավարայրի,
Այստեղ դանակը հասավ ոսկորին,
Սակայն Մհերը դուրս չեկա՜վ այրից.
Այստեղ էր, որ ոչ քաջ Վարդա'նը կար,
Ոչ էլ Եղիշէ', կամ Ղևոնդ Երեց'-
Մի բուռ ո՜րբ էր լոկ,
Մի բուռ գաղթակա՜ն,
ԵՎ մա՜րտ, որ ի'նքը իրեն մարտ մղեց...
Այստեղ քարն ինքը ծնեց Մհերներ,
ճարի հատնումը՝ ստեղծեց նոր ճար,
ԵՎ ոսոխը չէ՝ ալլահն էլ լիներ,
Այդ հրաշքի դեմ վախից կճչա՜ր:
Ինքը հողն այստեղ նետվեց սխրանքի
ԵՎ անհավասար մարտում մահացավ,-
Չոր աղուտ դարձավ, արյուն արցունքից,
Սարդարապատ էր, անապա՜տ դարձավ
ԵՎ ի՜նչ արյուն ու ի՜նչ կոթող փառքի,
Դարձավ ինքն իրեն կոթող ու արձան:

[Мукик]

ԻՆՉ՞ՈՎ Է ՄԵՐ ԵՐԿԻՐԸ ՄԵԾ...

Ինչո՞վ է մեր երկիրը մեծ,
Նա՛, որ հազար անգամ զոհվե՛ց,
Բայց հարությո՜ւն առավ նորից,
Խոր Վիրապի՛ց, Վայոց Ձորի՛ց...
Որ, մնացած միայն մի բուռ,
Այն էլ, ավա՜ղ, ո՛չ նույն բռում,
Որպես հրից փրկված խաչբուռ,
Ծլո՜ւմ է այս քար ու ղռում...
.............................................
Նրանով չէ՞ արդյոք նա մեծ,
Նրանով չէ՞, որ նա տևեց,
Որ օտարի հող չգերե՛ց,
Այլ Վահագնի ե՛րգը գրեց.
Սրին հաղթեց խոփով արդա՛ր,
“Սիրեց ղալամ, գիր ու դավթար”,
“Կռո՛ւնկ” երգեց օտար ափում.
“Լո՛- Լո՛” - ջարդի սև սարսափում.
Որ սպանվե՛ց, բայց չմեռա՜վ,
Որ սպառվե՛ց, բայց չկորա՜վ,
Ինչպես իր տան նոր ձեղունին
Թառած ճերմակ այս աղավնին,
Որ լեգենդի պես հնաբույր,
Ոտքերն՝ արնո՛տ,
Ինքը՝ մաքո՜ւր,
Արյան ծովից ելա՜ծ կրկին,
Աչքը հառած արեգակին,
Նրա նման հարատևում
Եվ գալիք է, նայի՛ր, թևո՜ւմ...

[HayArtsiv]

Странный армянин