Armenian Architects

**brat_eu** · 18 Oct 11, 22:15

Alajajian.Marcoosi Architects Inc. (AMA INC.)
ճարտարապետական արվեստանոցը հիմնադրվել է Արամ Ալաջաջյանի և Սաքո Մարկուսիի կողմից 1986-ին Գլենդելում: Արվեստանոցի աշխատանքը թե’ նախագծերի բնույթով, թե’ բովանդակությամբ և թե’ ստեղծագործական, ճարտարապետական լեզվի առումով բազմազան է:
Ըստ բնույթի կառույցները տարբեր են՝ հանրային նշանակության կառույցներ, հոգևոր, բնակելի՝ բազմաբնակարան համալիրներ և առանձնատներ: Ըստ ստեղծագործական ոճի բազմազանությունը նույնպես ակներև է, ինտերնացիոնալ ոճի մինիմալիզմից (երկրաչափական ձևերի, ծավալների, նյութերի հստակություn) մինչև պոստմոդեռնիստական անդրադարձ պատմական, ազգային ճարտարապետությանը:
Այս բազմազանության մեջ մի բան, այնուհանդերձ, կայուն և ընդհանուր է. Դա մասնագիտական գրագիտությունն է, ինչը, թերևս, առաջնայինն է ճարտարապետության մեջ, նույնիսկ առավել առաջնային, քան այսօր այդքան քննարկվող ու մոդայիկ դարձած ճարտարապետական նոր ձևերի, խորը գաղափարաբանության և կոնցեպտուալ հիմքի առկայությունը: Ճարտարապետության առաջնային նպատակը ֆունկցիոնալ լինելն է, համապատասխանությունը մարդու կենսագործունեության բոլոր ձևերին: Ճիշտ է, այդ կենսագործունեության կարևոր մասնիկ է նաև մարդու ներքին, հոգեկան և հոգևոր աշխարհը, որը նույնպես լուրջ ֆունկցիոնալ խնդիրներ է դնում ճարտարապետության առջև: Բայց արի ու տես, որ այդ հոգևորի պահանջները միայն խորը էսթետիկական և գաղափարաբանական ապրումներով չէ, որ պայմանավորված են, պարտադիր չէ ունենալ ճարտարապետական անսպասելի, ոչ տրադիցիոն կառուցվածքներ և բարդ, խորը մտածված կոմպոզիցիաներ ու գունային գամմա՝ ապահովելու համար ճարտարապետության՝ մարդու հոգևոր և մտավոր կոմֆորտի, ֆունկցիան:

**brat_eu** · 18 Oct 11, 22:17

Մասնագիտական գրագիտությունը, «հոտառությունը» ներառում են բոլոր այն բաղադրիչները, որոնք մարդու համար ստեղծում են թե՛ կիրառական, թե՛ էսթետիկական առումներով նպատակահարմար ճարտարապետական միջավայր: Հենց սա է այն կարևոր (և մեր իրականության համար եզակի) գիծը, որը կարելի է կարդալ AMA-ի ճարտարապետական ձեռագրում:

Այդ մասնագիտական գրագիտությունը և, մասնավորապես, ֆունկցիային, տեխնոլոգիային և նյութին տիրապետումը հիմք են դառնում AMA-ի ստեղծած ճարտարապետության մի քանի բնութագրիչների, ինչպես օրինակ ամբողջի և առանձին ծավալների, դետալների մարդաչափությունն ու համաչափությունը: Սա կարող է ոչ կարևոր կամ ակնհայտ, ինքնաբուխ երևույթ համարվել, սակայն իրականում ճարտարապետական համաչափությունը և, առավել ևս, մարդու ընկալման համար դրանց կոմպակտ ու ներդաշնակ լինելը ճարտարապետության հոգևորին վերաբերվող ֆունկցիաներից կարևորագույնն է: Նաև՝ ամենաբարդ մասնագիտական ունակություններից մեկը, ինչը գալիս է և պայմանավորված է նույնիսկ ամենաաննշան դետալի, մանրուքի հանդեպ ճարտարապետի և շինարարի ուշադրությունից: AMA-ի ստեղծագործական ձեռագրում սա ինձ համար ամենակարևոր գծերից մեկն է՝ ուշադրությունը բոլոր դետալների կառուցվածքային և տեխնոլոգիական որակի հանդեպ, դրանց մտածվածությունն ու ֆունկցիոնալությունը:

AMA-ի մյուս սկզբունքը, որը նույնպես կարևորում եմ, դա պատմական ձևերի վերամեկնաբանման և ժամանակակից լեզվով կիրառման բնույթն ու որակն է: Թերևս այս առումով մենք նույնպես շատ բան ունենք սովորելու AMA-ի դասական ոճերով արված կառույցներից ու համալիրներից, քանի որ դասականությունը հատկապես պոպուլյար է մեր նուվորիշների շրջանակում և հատկապես տձև է մեկնաբանվում մեր ճարտարապետների կողմից:

21րդ դարում բարրոկոյի, վերածննդի, կլասսիցիզմի կամ ազգային՝ հայկական, ճարտարապետական մոտիվներին անդրադարձը մեծ վտանգ է իր մեջ կրում` վերածվելու բուտաֆորիկ մի բանի, կիչի, դեկորացիայի: Մինչդեռ AMA-ն առաջարկում է դասական ճարտարապետության շատ հետաքրքիր մեկնաբանություն՝ պատմական ձևերն ու սիլուետները դարձնելով նշան, պատկեր և դրանք իրագործելով այսօրվա տեխնոլոգիաներով, նաև տալով կիրառական նոր մեկնաբանություն:
AMA-ի նախագծերում հատկանշական է նաև լանդշաֆտային ճարտարապետության դերը, շենքի, համալիրի ներգծվածությունը միջավայրում, բույսերի, ջրի, քարի օգտագործումը ճարտարապետական միջավայրի ամբողջացման մեջ:

Նայելով AMA-ի նախագծերին (թեկուզ լուսանկարների տեսքով)` իմ մոտ արթնանում է կորսված, մոռացված մի զգացողություն, որ ճարտարապետությունը պետք է լինի մարդու համար, մարդու այս պահի, այսօրի և ամեն օրի համար: Այն նախ և առաջ պետք է պատասխանի սպառողի խնդիրներին, այլ ոչ թե արտահայտի նախագծողի ստեղծագործական էգոն: Այդ առումով այս նախագծերից ես երևի ավելի շատ բան սովորեցի, քան երբևէ սովորել եմ: