PDA

View Full Version : Սահակ Պարթև



Мукик
25 May 07, 12:30
348 - 439

4-5 դդ. եկեղեցական, քաղաքական և մշակութային նշանավոր գործիչ: Սերում է Պարթև (Պահլավունի) և Մամիկոնյան տոհմերից: Որդին է Ներսես Մեծ հայրապետի և Վարդան Մամիկոնյան իշխանի դուստր Սահանդուխտի: Ծնվել է 348 թ.: Ստացել է բազմակողմանի կրթություն կապադովկյան Կեսարիայի, Ալեքսանդրիայի և Կոստանդնուպոլսի բարձրակարգ դպրոցներում: Փայլել է օտար լեզուների (հունարեն, ասորերեն, պարսկերեն) իր իմացությամբ: Եպիսկոպոս ձեռնադրևելով՝ 60 աշակերտներով կրոնավորել է Վաղարշապատում, ծավալել հոգևոր-մշակութային գործունեություն: 387 թվականից եղել է հայոց հայրապետ՝ եռանդուն աջակցություն բերելով Խոսրով Գ թագավորին՝ վերականգնելու Մեծ Հայքի միասնականությունը: Խոսրովի գահընկեզ լինելուց և աքսորվելուց հետո ինքը ևս զրկվել է հայրապետական աթոռից (389թ.) և միայն Վռամշապուհ թագավորի ջանքերի շնորհիվ վերականգնվել իր պաշտոնում: Հետագայում ևս, պարսից Վռամ 5-րդ արքայի կողմից, ենթարկվել է հալածանքների ու շնորհազրկման: Մահացել է իր ծննդյան օրը, նավասարդի 30-ին (439 թ. սեպտեմբերի 7-ին), Բագրևանդի Բլրոցաց գյուղում և թաղվել Տարոնի Աշտիշատում:

Անգնահատելի է Սահակ Պարթևի ծառայությունը հայոց գրերի ստեղծման, հայալեզու դպրոցի հիմնադրման և ազգային գրավոր մշակույթի ձևավորման ու զարգացման գործում: Նա եղել է պարագլուխը ավագ թարգմանիչների, ծրագրավորած ուղղություն տվել նրանց հսկայածավալ աշխատանքին՝ բացառիկ դեր կատարելով Աստվածաշնչի, եկեղեցու սուրբ հայրերի ստեղծագործությունների, եկեղեցական-արարողական գրականության թարգմանության բնագավառում: Սահակից պահպանվել են կանոնական գրվածքներ և թղթեր: Մեծ է նրա ներդրումը շարականագրության մեջ:

Мукик
25 May 07, 12:31
զԳալուստ Քո, Քրիստոս, այսօր
յԵրուսաղէմ` նոր եկեղեցի սուրբ,
Յաղթական երգով բարեբանեմք`
Օրհնեալ եկեալ անուամբ Տերառն:

Որ վասն մերոյ փրկութեան`
յԱւանակի նստիլ յանձն առեր
Ընդ մանկունսն բարեբանեմք
Օրհնեալ եկեալ անուամբ Տեառն:

Թագաւոր երկնաւոր,
զԵկեղեցի Քո անշարժ պահեա
Եւ զերկրպագուս անուանդ Քում
Պահեա ի խաղաղություն:

Мукик
25 May 07, 12:32
***

Թագաւոր գոլով քո յաշխարհ,
Մտեր ի քաղաքն Երուսաղէմ.
Նստեալ ի վերայ հողեղէն նոր յաւանակի,
Կոչել զհեթանոսս յերկրպագութիւն:

Ծերքն ոստովք ձիթենեօք,
Եւ տղայք ոստովք արմաւենեօք
Եւ երամ-երամ դասուքն աղաղակէին`
Ովսաննա, օրհնեալ եկեալ ի յանունն Տեառն:

Ցնծացաւ սուրբ Սիօվն,
Բերկրեցան սուրբ եկեղեցիք.
Եւ խնդութեամբ բազմաւ` ելին ընդ առաջ,
Օրհնէին զգալուստ քո, Փրկիչ, յաշխարհ:

Мукик
25 May 07, 12:33
Յորժամ եկն Յիսուս
Երուսաղէմ ի քաղաքն,
Ընդ առաջ ելին ծերքն`
Ոստովք ձիթենեօք
Եւ զաստուածորդին փառաւորէին:

Ի լեռնէ Ձիթենեաց`
Տարածանէին մանկունքն զհանդերձս իւրեանց.
Եւ ոստս ի ծառոց
Բերեալ մատուցանէին
Աստուածորդւոյն` սուրբ թագաւորին:

Ոստովք և տերևեալ ձիթենեօք
Եբրայեցւոց մանկունքն որհնէին`
ՈՒրախ լեր, Երուսաղէմ քաղաք,
Եւ ցնծա, Սիօվն,
Մայր եկեղեցի:

Мукик
25 May 07, 12:33
***
Ի յարութեան յաւուր գալստեան փրկչին,
Տարածանէին մանկունքն զհանդերձս
Եւ անդադար ձայնիւ օրհնէին`
Օրհնեալ եկեալ անուամբ տեառն:

Ոստս ի ծառոց բերեալ մատուցանէին
Աստուածորդւոյն առ ճանապարհաւն.
Եւ անդադար ձայնիւ օրհնէին`
Օրհնեալ եկեալ անուամբ տեառն:

Ի ծերոց բղխեալ օրհնութիւն
Եւ ի տղայոց` փառաբանութիւն.
Եւ անդադար ձայնիւ օրհնէին`
Օրհնեալ եկեալ անուամբ տեառն:

Мукик
25 May 07, 12:33
***

Այսօր գալով ի Բեթանիայ,
Քո ամենազօր հրամանաւդ
Ձայնեցեր Ղազարու,
Եւ դողացաւ մահ,
Դժողք պարտեցաւ,
Ապականութիւն լուծաւ,
ԿԵնդանարա'ր Քրիստոս,
Կեցո' ըզմեզ:

Այսօր գալով ի Բեթանիայ,
Զքո զաշխարհակեցոյց
Սուրբ զյարութիւնդ
Յառաջագոյն ծանուցեր`
Անապականբար կոչմամբ
Զչորեքօրեայն ի թաղմանէ,
Կենդանարա'ր Քրիստոս,
Կեցո' ըզմեզ:

Այսօր գալով ի Բեթանիայ,
Եբրայեցւոց մանկունքն
Սքանչացեալ ասէին`
ԸզՄարիամու զեղբայրըն
Ի թաղմանէ յարուցեալ`
Որդւոյն Մարիամու.
Կենդանարա'ր Քրիստոս,
Կեցո' ըզմեզ: