View Full Version : Շառլ Ազնավուր
http://v.foto.radikal.ru/0705/ef/6b3469b18b23.jpg
(1924)
Իսկական անունը՝ Վաղինակ Ազնավուրյան:
Ծնվել է 1924 թվականի մայիսի 22-ին, հայ ընտանիքում, որը 1922 թվականին գաղթել էր Ֆրանսիա:
Ազնավուրի մայրը` Քնարը, ծագումով հայ վաճառականի ընտանիքից էր, որոնք ապրում էին Արևմտյան Հայաստանում, հայրը ` Միշա (Միքայել) Ազնավուրյանը ծնվել է Ախալցխայում, Ջավախքում (ասում են, որ Ազնավուրի պապը եղել է Նիկոլայ II-ի խոհարարը):
9 տարեկանից Ազնավուրը արդեն երգում էր և ելույթ ունենում բեմի վրա, 1936 թ.-ից դեբյուտ է ունենում կինոում, սակայն սովորելու է ընդունվում Էլեկտրոնիակյի կենտրոնական դպրոց: Բայց, արդեն 1940-ականների կեսերից Ազնավուրի կյանքի գլխավոր գործն է դառնում երգը: Սկզբնական ժամանակաշրջանում Ազնավուրը համագործակցում էր կոմպոզիտոր Պյեր Ռոշեի հետ: Նրանց երկուսին նկատում է Էդիտ Պիաֆը և 1946 թվականին Ազնավուրն ու Ռոշեն մասնակցում են նրա շրջագայությանը Ֆրանսիայով և ԱՄՆ-ով: Այդ պահից սկսվում է Ազնավուրի պրոֆեսիոնալ առաջընթացը որպես շանսոնյե:
Էդիտ Պիաֆի հետ ծանոթությունը եղավ ամենագլխավոր ազդակը Ազնավուրի պրոֆեսիոնալ կյանքում: Նա սովորեց Պիաֆից ամեն ինչ, ինչ կարելի է իմանալ շանսոնյեի արվեստի մասին: Պիաֆի պնդմամբ Ազնավուրը լքում է Ռոշեին և սկսում է իր ցնծալի առաջընթացը որպես երգիչ-մենակատար:
Ազնավուրը գրել է ավելի քան 1000 երգ, որոնք կատարել են ինքը, Րեյ Չարլզը, Բոբ Դիլանը, Լայզա Մինելլին և շատ ուրիշներ: Ազնավուրի երգերը հնչում էին զանազան կինոֆիլմերում, այն թվում նաև "Թեհրան-43" սովետական ֆիլմում:
Հայկական թեման շոշափվում է նրա մի քանի երգերում՝ "Ջան", "Ինքնակենսագրություն", և "Քեզ համար, Հայաստան":
Հրատարակել է իր բանաստեղծությունները և ինքնակենսագրությունը "Ազնավուրը Ազնավուրի մասին":
Վաճառելով ավելի քան 100 մլն. ձայնասկավառակ, Ազնավուրը դառնում է թագավոր ֆրանսերեն սիրո մասին երգող երգիչների միջև, ինչպես Էլվիս Պրեսլին անգլերեն և Խուլիո Իգլեսիասը իսպաներեն երգողների մեջ:
1956 թ.-ից Ազնավուրը նաև կանոնավոր նկարահանվում է կինոում. ավելի քան 50 ֆիլմերում, համագործակցելով այնպիսի ռեժիսորներ հետ ինչպիսիք են՝ Ռենե Կլերը, Կլոդ Շաբրոլը, Կլոդ Լելուշը: Ամենա հանրաճանաչ ֆիլմերից է Ժան Կոկտոի " Օրֆեի պատգամը" (1960), Ֆրանսուա Տրյուֆոի "Կրակեք դաշնակահարին" (1960), Ֆոլկեր Շլենդորֆի "Երկաթյան թմբուկը" (1979): Ազնավուրի ստեղծագործական կյանքում հատուկ տեղ է գրավում Ատոմ Էգոյանի "Արարատ" (2002) ֆիլմը , որը նվիրված է 1915 թվականի
հայ ցեղասպանությանը:
Ազնավուրի կապը հայրենիքի հետ շատ սերտ է, ամբող կյանքը ապրելով Ֆրանսիայում Ազնավուրը երբեք չի մոռանում, որ նա Հայ է: 1998 թվականին, Սպիտակի երկրաշարժից հետո նա հիմնադրում է "Ազնավուրը Հայաստանի համար" բարեգործական ընկերությունը և կազմակերպում է մի քանի միջոցառում տուժածների համար օգնություն հավաքելու նպատակով, մասնավորապես, շուրջ 90 ֆրանսիացի երգիչներ և դերասաններ մասնակցեցին "Քեզ համար, Հայաստան" տեսահոլովակի նկարահամնմանը, որը վաճառվեց ռեկորդային քանակությամբ՝ 2 մլն.:
Հետագայում, իբրև շնորհակալական հայտ Հայաստանին օգնություն կայացնելու համար, նրան հանձննվել է Հայաստանի Հանրապետության դիվանագիտական անձնագիր և նշանակեցին ՅՈՒՆԵՑԿՈ-ի մշտական դեսպան:
Ազնավուրի անունով Երևանում կոչվել է հրապարակ , իսկ Գյումրիում դրվել է նրա արձանը:
ՆՐԱՆՔ ԸՆԿԱՆ
Նրանք ընկան ու այդպես էլ չհասկացան, թե ինչո՞ւ,
Տղամարդ, կին, թե երեխա, որ ապրել էին ուզում այնքան,
Հարբածի պես մարմնակործան նրանք ընկան,
Հոշոտված ու սրի քաշված, աչքերը բաց, սարսափազդու:
Նրանք ընկան` աղերսալի հայացքները Աստծուն հառած`
Եկեղեցու նախադռան կամ հարազատ շեմին ընկան,
Անապատում խառնուխռիվ ու մոլորյալ հոտի նման,
Հուր ու սրից կոտորվեցին ծարավ, սոված:
Եվ ամենքը լուռ մնացին այս աշխարհում ցնորական,
Երբ ողջ մի ազգ իր իսկ արյան մեջ էր խեղդվում,
Իսկ Եվրոպան ջազն էր դեռ նոր հայտնագործում,
Շեփորների թառանչներում խլանում էր լաց ու կական:
Նրանք ընկան մաքրաբարո ու լուռումունջ, հազարներով,
Միլիոններով նրանք ընկան, և աշխարհը չսարսռաց,
Ալ ծաղիկներ նրանք դարձան մեկ վայրկյան անց,
Ու ծածկվեցին քամու բերած ավազներով, մոռացումով:
Նրանք ընկան` աչքերի մեջ լույսի շողեր արևահամ,
Օդում ճախրող թռչունի պես, որ զարկվում է մի գնդակից,
Նրանք ընկան` ուր պատահի, և ոչ մի հետք չթողեցին,
Չճանաչված ու մոռացված և քուն մտած վերջին անգամ:
Նրանք ընկան միամտորեն հավատալով, որ անկասկած,
Իրենց փոքրիկ զավակների մանկությունը կարող էր շարունակվել,
Եվ մի օր էլ կարող էին հուսո երկրում խրոխտ քայլել,
Երկրներում, որտեղ մարդկանց ընդունում են միշտ գրկաբաց:
Եվ այդ ազգի ծնունդն եմ ես, որ հանգչում է անգերեզման,
Հենց այն ազգի, որ նախընտրեց մահը` կյանքից, բայց հավատը իր չուրացավ,
Որը գլուխ իսկ չխոնարհեց անարգանքի առաջ բնավ,
Որ հարություն առավ կրկին, ի հեճուկս ամեն ինչի` չտրտնջաց հուր հավիտյան:
Նրանք ընկան, որ ընկղմվեն հավերժական խավարի մեջ ժամանակի,
Նրանք ընկան` քարեր դառնալ չհասցրեցին,
Առանց տարիք հարցնելու, մահը կանգնեց նրանց շեմին,
Քանզի նրանց մեղքը մեկն էր` զավակներն էին Հայաստանի
ԻՆՔՆԱԿԵՆՍԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ
Աչքերս բացել, տեսել եմ մեր տան ողորմելի ու հին կահկարասին.
Դա Լատինական թաղամասում էր, Մսյո-լե-Պրենս փողոցի վրա,
Իմ շրջապատում դերասաններ ու երգիչներ կային,
Այդ մարդիկ չքնաղ, աննման էին, ապրում էին լոկ երազանքներով,
Խոսում էին զուտ ռուսերեն ու հայերեն լեզվով:
Հայրս երգում էր օպերետներում,
Ես նրա ձայնին նախանձում եմ դեռ,
Մայրիկս այնտեղ մի սուբրետուհու դեր էր կատարում,
Բայց նրանց խումբը կարիքավոր էր ու դրամ չուներ,
Ես ու քույրս էլ` ուրախ ու խնդուն,
Ծիկրակում էինք բեմանկարի ետևից թաքուն:
Այդ արտիստները - հոգսը ուսերին, ընտանիքի տեր -
Որ խոսում էին բնավ ոչ սահուն ֆրանսերենով,
Համաձայն էին ցանկացած գործի, միայն տեղ լիներ,
Համաձայն էին տաքսի վարելով կամ կար անելով
Դրամ վաստակել ու մի կերպ ապրել,
Եվ աշխատանքում բարեխիղճ լինել:
Եվ գործից հետո, աշխատանքային բոլոր օրերին,
Այդ արտիստները` կյանքից վտարված, փորձ էին անում,
Որպեսզի գոնե դրամի մասին չմտածելու հաճույքն զգային
Գեթ երկու անգամ ամսվա ընթացքում,
Ու բեմ դուրս գալով երկչոտ, ամոթխած,
Կանգնեն տարագիր մարդկանցով լցված դահլիճի դիմաց:
Երբ, պատահում էր, փող հայթհայթելը դառնում էր անհույս,
Երբ ցուրտն էր նեղում, ուտելու ոչինչ չէինք ունենում,
Կոտրված սրտով ու խռովահույզ
Մենք գնում էինք Մոն-դե-Պիետե ու գրավ դնում
Մի հին ինքնաեռ, այլ անպետք իրեր`
Մեզ շատ հարազատ անցյալի հուշեր:
Մենք հիշում էին անցավորներին Բոսֆորի ափին ընկած, հոշոտված,
Մեր ընկերների, մեր կյանքի համար բաժակ բարձրացնում,
Կանայք սուսուփուս լաց էին լինում, իսկ տղամարդիկ, մինչև լուսաբաց,
Բյուր անգամ երգված երգն էին երգում,-
Դա մեր ֆոլկլորն է, որը գալիս է դարերից հին-հին,
Մեր այդ երգերում հավերժ ապրում են անցավորները, սերը և գինին:
Մեր տան սեղանից անպակաս էին ընկեր, բարեկամ,
Նրանց հետ սիրով միշտ կիսում էինք մի կտոր հացը,
Իսկ ծնողներս ինձ ասում էին."Վերևն Աստված կա,
Լավություն արա` մի որ անպայման կգա քո դիմաց":
Այդ ամենի մեջ նշույլ իսկ չկար խղճահարության.
Հյուրը տեղ ուներ մեր գլխի վրա, Աստված էլ մեզ էր հասնում օգնության:
Մինչ խոհանոցում, մի ձեռքին` կաթսա, մի ձեռքին` տապակ,
Իր անելիքն էր հայրս որոշում,
Գիշեր ու ցերեկ մայրս նստում էր նավթի լույսի տակ
Ու մեծահարուստ տների համար նա կար էր անում:
Իսկ ես ու քույրս գնումներ անում, տունն էինք մաքրում
Եվ հետո միայն դպրոց հաճախում:
Ազատ, ինքնիշխան` այսպես մեծացա,
Գիշերները ես թունդ հարբում էի, բայց ցերեկները պետք էր աշխատել,
Կյանքիս ընթացքում էլ ինչեր ասես, որ ես չտեսա-
Էլ իսկական սեր, էլ մահից պրծնել,
Ես երեխաներ ունեցա, որոնք վկա են եղել,
Թե ամեն անգամ, ա՜խ, լցված սրտով ինչպե՜ս եմ հիշել.
Դա Լատինական թաղամասում էր, Մսյո-լե-Պրենս փողոցի վրա,
Իմ շրջապատում դերասաններ ու երգիչներ կային,
Այդ մարդիկ միայն անցյալ ունեին, բայց ոչ ապագա,
Այդ մարդիկ չքնաղ, աննմա՜ն էին, ապրում էին լոկ երազանքներով,
Խոսում էին զուտ ռուսերեն ու հայրեն լեզվով:
ՔԵԶ ՀԱՄԱՐ, ՀԱՅԱՍՏԱՆ
Քո գարունները կբացվեն նորից,
Քո լավ օրերը ետ կգան նորից,
Ձմռանից հետո, դժոխքից հետո,
Կվերընձյուղվի կենաց ծառը քո -
Քեզ համար, Հայաստան:
Գալիք օրերդ նորից կերգեն,
Զավակներդ ամուր տուն կկառուցեն,
Սարսապից հետո ու վախից հետո,
Աստված կբուժի լլկված հողը քո -
Քեզ համար, Հայաստան:
Ամբողջ աշխարհը ոտքի է ելել,
Ամբողջ աշխարհը քեզ հետ է հիմա,
Եվ քեզ համար է, մոռացված իմ ազգ,
Արար աշխարհը իր սիրտը բացել,
Ու քեզ է մեկնել ձեռքերը ահա:
Եթե քո բախտն ես անգամ անիծում,
Քո աչքերի մեջ, Հայաստան երկիր,
Հույսի մի շող եմ ես ուզում տեսնել,
Ուզում եմ տեսնել, ցանկություն, ձգտում,
Ճակատագիրդ ձեռքդ առնելու,
Ճակատագիրդ ամուր պահելու:
ՄԻ ԱՂՋՆԱԿ
Մի աղջնակ,
Դեռ տասնվեց տարեկան մի խենթ աղջնակ,
Գարնանաբույր մի աղջնակ,
Նա պառկած է ճամփին մենակ:
Նա ապրում էր այն թաղերից մեկում,
Ուր բոլոր մարդիկ ոսկի են դիզում,
Բայց ծնողներին մի օր լքելով,
Նա բոհեմ սիրող մի տղայի հետ էր իր բախտը կապել:
Այդ տղան գիտեր "ես քեզ սիրում եմ" բառերն ասելով,
Խելքահան անել, սրտեր նվաճել:
Եվ հոգում արև՝ նրանք հեռացան,
Թե ո՞ւր գնացին՝ Աստծուն էր հայտնի,
Ու ջահելության թովչանքը միայն իրենց հետ տարան
Եվ քաղցրությունը իրենց հանցանքի:
Մի աղջնակ,
Դեռ տասնվեց տարեկան մի խենթ աղջնակ,
Գարնանաբույր մի աղջնակ,
Նա պառկած է ճամփին մենակ:
Աղջկա սիրտը ամառ թե ձմեռ միշտ նույնն էր եղել,
Նա մի տենչ ուներ՝ ազատ թափառել:
Նրանք երկուսով ապրում էին լոկ մեկ օրվա կյանքով,
Տեղից տեղ թռչում թիթեռների նման,
Տիեզերք էր պետք սրտերին նրանց,
Որ սավառնեին իրար սիրելով:
Աղջկա ներկան, նաև ապագան
Այդ սերն եր միայն՝ չքնա՜ղ, աննմա՜ն,
Որ օրհներգի պես ասում էր օրօր,
Եվ քնեցնում էր հայացքը նրա երկնքում լազուր:
Մի աղջնակ,
Դեռ տասնվեց տարեկան մի խենթ աղջնակ,
Գարնանաբույր մի աղջնակ,
Նա պառկած է ճամփին մենակ:
Բայց սերը նրա անշեջ էր, անմար,
Չափազանց մեծ էր մի մանկահասակ աղջկա համար,
Եվ ապրում էր նա իր սրտով միայն,
Եվ նրա սիրտը աշխարհ էր դարձել
Բայց չի հանդուրժում Աստված երբեք աշխարհները այն,
Որոնց կերտողը ինքը չի եղել...
Ա՜խ, սերը միակ խնջույքն էր նրանց...
Մի որ էլ տղան, մի կտոր հացի որոնումներում, լքեց աղջկան,
Կյանքի անիվը շուռ եկավ այնժամ,
Աղջնակն զգաց քաղցի դառըն համ:
Մի աղջնակ,
Դեռ տասնվեց տարեկան մի խենթ աղջնակ,
Գարնանաբույր մի աղջնակ,
Նա պառկած է ճամփին մենակ:
Մեռա՜ծ, մեռա՜ծ...
ՄՆԱ
Մնա՜,
Էլի՜ մնա,
Մնա ինձ հետ,
Մարմնիս վրա,
Ձեռքերիս մեջ,
Թևատարա՜ծ,
Բավարարվա՜ծ,
Խենթ ու խելա՜ռ,
Ու հևասպառ:
Մնա սիրով
Ու նվաղած,
Եվ գիշերով
Ցանկապատված,
Սրտիս վրա,
Առանց ամոթ,
Մնա կրքոտ,
Մե՜րկ համարյա:
Այդպե՜ս մնա,
Չհագեցած,
Կյանքիս վրա,
Ձեռքս սեղմած,
Գիսախռիվ,
Մարմնակործա՜ն,
Հե՜զ, անխռո՜վ,
Ու ինքնիշխան:
Այսետղ մնա,
Բառ մի ասա,
Հրճվիր, ցնծա,
Մաշկիս վրա,
Հույսի գրկում
Ու գիշերվա,
Մինչև դրսում,
Լույսը բացվեր,
Իմ սե՜ր, իմ սե՜ր...
ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՍԵՐ
Այն կինը, որին սիրում եմ հիմա,
Տրվել է ազնիվ, բարի արհեստի.
Նա հաճախում ե դասընթացների
Եվ երազում է լոկ բժիշկ դառնալ:
Բայց գիշերը, երբ շոյում եմ, սիրում,
Նա շշնջում է կես-լուրջ, կես-կատակ.
"Գիտե՞ս ինչեր կան իմ մատների տակ,
Երբ քո մարմինն է մարմինս գրկում -
Կա ածխածին ու կալիում,
Կա լուսածին ու նատրիում,
Ցինկ կա, երկաթ, ջրածին,
Կա յոդ, պղինձ ու բրոմ,
Կա մարգանեց, կրածին,
Բորակածին, թթվածին:
Մարմինը ջուր է կիսով,
Եվ հարուստ է աղերով,
Օրգանական նյութերով,
Միս կա, նաև ոսկորներ,
Իսկ մաշկի տակ մկաններ,
Դա է տառապանքը, իմ սեր":
Ես ընկերներիս նախանձն եմ շարժում,
Որոնց կարծիքով բժիշկն անկողնում
Պետք է որոնի հանճարեղ բաներ.
Հանճարեղն այն է, որ մտան մեջ ես
Դասընթացներին ներկա եմ կարծես,
ՈՒ ապրում եմ լոկ բժշկական սեր:
Ես ձեզ երդվում եմ( դա մեր մեջ ասած ),
Տանջվում եմ սիրո իմ բարդույթներով,
Քանզի զգում եմ՝ մինչև լուսաբաց,
Նա ինձ կհերձի իր այդ խոսքերով:
Եվ որպեսզի ես, հանուն մեր սիրույն,
Լռեցնեմ նրան, շուրթն եմ համբուրում,
Բայց հենց որ կրկին նա շունչ է քաշում,
Գույքացուցակն է մեջբերում իսկույն.
Կա նիկել ու վանադիում,
Մոլիբդեն ու ալյումին,
Կապար, անագ կա ու բոր
Տիտան, զարիկ ու մագնիում,
Ֆտոր, կոբալտ, սիլիցիում,
Անգամ ծծումբ ու քլոր:
Եվ ավարտում է լյարդով,
Թոք-երիկամ-ստամոքսով,
Ենթաստամոքսի գեղձով,
Հարականջի գեղձերով,
Օրգաններով արտաքին,
Օրգաններով իր ներքին,
Պայծաղով ու ուղեղով,
Վահան գեղձով ու սրտով:
Պատում է գիշերն ինձ մի զգացում.
Մարմնամարզուտյան դասեր եմ առնում:
Տեսնու՞մ եք, որ նա խելքից պակաս է.
ՈՒրիշներն ունեն քնարաշունչ սեր,
Խենթուխելար կամ գաղտնաշշունջ սեր,
Բժշկական սեր - իմ խաչն էլ սա է:
ԴԵՌ ԵՐԵԿ
Դեռ երեկ քսան տարեկան էի
ՈՒ վատնում էի ժամանակը իմ,
Խաղում կյանքի հետ,
Ինչպես խաղում են հաճախ սիրո հետ,
ՈՒ գիշերները ցերեկ դարձնում,
Հաշվի չառնելով, որ կյանքս է անցնում
ՈՒ հալվում է այս ժամանկի մեջ:
Ես ծրագրեր կազմեցի բազում, որոնք այդպես էլ մնացին օդում,
Եվ փայփաեցի ես այնքան հույսեր - այդ պատրանքները հոդս ցնդեցին,
Ես մոլորվել եմ, հիմա չգիտեմ դեպի ուր գնամ,
Եվ երկնքին եմ հայացքս հառել, բայց սիրտս արդեն հանձնել եմ հողին:
Դեռ երեկ քսան տարեկան էի,
ՈՒ մսխում եի ժամանակը իմ,
Ես հույս ունեի կանգնեցնել նրան,
Զսպել ու սանձել,
ՈՒ առաջ անցնել նրանից անգամ,
Բայց ես վազեցի, վազեցի միայն,
Շունչս կտրվեց և ես հևասապար կանգնել եմ հիմա:
Անտեսում էի անցած օրերս և ապագային իմ ապավինում,
Իմ "ես"-ն անպայման առաջ էր ընկնում բոլոր խոսքերից,
Համոզված էի, որ իմ կարծիքը ամենաճիշտն էր այլ կարծիքներից,
Երբ աշխարհն էինք ըմբոստ կեցվածքով մենք քննադատում:
Դեռ երեկ քսան տարեկան էի,
Բայց ես կորցրեցի ժամանկը իմ
Հիմարություններ անելով միայն,
Որոնք իմ հոգում բնավ չթողին
Ոչ մի ճշմարիտ, որոշակի հետք,
ճակատիս վրա մի քանի կնճիր գոյացավ միայն,
ՈՒ ձանձրույթի վախ:
Քանզի սերերս, լույս աշխարհ չեկած, իջան գերեզման,
Ընկերները իմ ինձնից հեռացան, նրանք այլևս չեն վերադառնա,
Մեղքը իմն է, որ շուրջս մարդ չկա, դատարկ ե այսօր,
Ջահել օրերս ու կյանքս, ավաղ, վատնեցի իզուր:
Իմ լավն ու վատը ես չհասկացա,
Դեն շպրտեցի ամեն մի լավ բան,
ՈՒ ինձ մնացին ժպիտներս պաղ,
ՈՒ ինձ մնացին արցունքներս քար:
Որտե՞ղ է հիմա
Ջահելությունը
Իմ քսանամյա...
Шарль Азнавур /Charles Aznavour/
Шарль Азнавур (Варенаг Азнаурян) - классик мировой эстрады, выдающийся французский шансонье и видный общественный деятель - родился в Париже в 1924г. Его настоящая фамилия - Азнавурян.
Его родители были армянскими эмигрантами, переселившимися во Францию после геноцида армян в 1915г. Они намеревались оттуда перебраться в Америку, но США отказали им в визе, и, таким образом, Ш. Азнавур стал гражданином Франции.
Первыми артистическими успехами Азнавура были детские роли в театре и песни, написанные им в 20 лет для Эдит Пиаф и Мориса Шевалье. Говорят, Азнавур решил стать шансонье после того, как в 9 лет услышал одну из песен Мориса Шевалье.
Он взошел на музыкальный Парнас в 40-ые в дуэте с молодым и очень талантливым композитором, Пьером Роше. Их заметила великая французская дива Эдит Пиаф, которая попросила Азнавура написать песни для нее, и взяла их обоих с собой в турне по Франции и Америке. Знакомство с Эдит Пиаф было самым главным стимулом в профессиональной жизни Азнавура. Он научился у нее всему, что можно узнать об искусстве шансонье. По ее настоянию Азнавур оставил Роше и, помимо написания песен, начал свою ошеломляющую карьеру певца - солиста.
Армянская тема была представлена в нескольких его песнях: ''Джан'', ''Автобиография'', ''Они пали'' и ''Для тебя, Армения''. С 1955г. Ш. Азнавур играл в кино, во французских и американских фильмах, таких как: ''Такси с Тобрук'', ''Период правления'', ''Эдит и Марсель'' и т.д.
Он также опубликовал свои стихи и автобиографию ''Азнавур об Азнавуре''. Продав более 100 млн. записей, Ш. Азнавур стал королем среди певцов, поющих о любви на французском языке, как Элвис Пресли на английском и Хулио Иглесиас на испанском.
Работая с переводчиками, он записал варианты своих песен на английском, испанском и итальянском языках. В 1964г. он организовал свою первую распродажу в Карнеги Холл и свой первый мировой тур, в который входили Турция, Ливан, Греция, Африка и СССР.
Его песни (всего их больше тысячи) исполняли такие певцы, как Рей Чарлз, Боб Дилан, Лайза Минелли. Недавно, по опросу журнала ''Тайм'', Азнавур был выбран эстрадным певцом 20-го века.
Будучи легендой, Шарль Азнавур - исключительный патриот. В 1988г. после трагического спитакского землетрясения, которое унесло тысячи жизней, он основал благотворительную ассоциацию ''Азнавур для Армении'' и организовал несколько акций, чтобы помочь пострадавшим. Он сделал благотворительный клип с Анри Верно и с 90 другими фрацузскими певцами и актерами на песню ''Для тебя, Армения'', проданный рекордным количеством в 2 млн.
Позже, в благодарность за оказанную Армении помощь, ему вручили дипломатический паспорт Республики Армения и назначили постоянным послом в ЮНЕСКО.
Шарль Азнавур большую часть жизни прожил во Франции, но он никогда не забывал о том, что он армянин. В 1988 году после землетрясения в Спитаке Шарль Азнавур основал фонд "Азнавур-Армении", на средства которого в зоне бедствия было построено множество жилых домов и школ. Певец продолжает оказывать помощь Армении и по сей день.
Родился в семье армянских эмигрантов, переселившихся во Францию в 1922 г. Мать Азнавура происходила из армянской купеческой семьи, жившей в Турции, отец родился в Грузии (дед Азнавура по отцовской линии был поваром царя Николая II).
Учился в детской артистической школе, а позже- в центральной школе TSF (Париж). С 9 лет пел и играл на сцене, уже в 1936 г. дебютировал в кино. Первоначально Азнавур выступал в дуэте с композитором Пьером Рошом. Обоих заметила Эдит Пиаф, и в 1946 г. Азнавур и Рош приняли участие в её турне по Франции и США. С этого времени начинается профессиональная карьера Азнавура как шансонье. Азнавуром написано более тысячи песен, исполнявшихся им самим, а также Рэем Чарлзом, Бобом Диланом, Лайзой Минелли, Хулио Иглесиасом и другими. Азнавур выступал в дуэте с Фрэнком Синатрой, Селин Дион, Л. Паваротти, П. Доминго, П. Каас, Л. Минелли, Э. Сегара и др..
Азнавур- автор музыки к опереттам «Monsieur Carnaval» (1965), «Douchka» (соавт., 1973) и «Lotrek» (2004).
К 60-й годовщине геноцида армян Азнавуром и его постоянным соавтором Жоржем Гарваренцом была написана песня «Они пали», на армянскую тематику также его песни «Автобиография», «Джан» и «Нежная Армения». Азнавур с дочерью Седой на армянском исполнил «Ашхарумс» Саят-Новы.
Связь Азнавура с его исторической родиной этим не исчерпывается: в 1988 году после землетрясения в Спитаке он основал благотворительную ассоциацию «Азнавур для Армении» и организовал несколько акций по сбору помощи пострадавшим, — в частности, около 90 французских певцов и актёров приняли участие в записи видеоклипа «Для тебя, Армения». Азнавур- почетный посол Армении в ЮНЕСКО. Именем Азнавура при жизни названа площадь в Ереване, памятник ему установлен в армянском городе Гюмри.
В числе всемирно известных песен Азнавура- «Богема», «Мама», «Вечная любовь», «Немодные радости», «Молодость», «Вчера ещё», «Изабелла», «Она», «Как говорят», «Аве Мария», «Нет, я ничего не забыл», «Я уже представлял», «Потому что», «Две гитары», «Унеси меня», «Надо уметь», «Умереть за любовь» и др.
В 2006 году 82-летний Азнавур отправился на Кубу, где вместе с Чучо Вальдесом написал альбом Color Ma Vie, который был издан 19 февраля 2007 года. Мировая премьера новых песен состоялась в Москве, где 20 апреля 2007 года Азнавур дал единственный концерт.
С 1956 г. Азнавур также регулярно снимается в кино: он появлялся на экране в более чем 60 фильмах, сотрудничая с такими режиссёрами, как Рене Клер, Клод Шаброль, Клод Лелуш. Наиболее известные ленты с участием Азнавура — «Завещание Орфея» Жана Кокто (1960), «Стреляйте в пианиста» Франсуа Трюффо (1960), «Жестяной барабан» Фолькера Шлёндорфа (1979), а также- «Переход через Рейн» (1960), «Такси в Тобрук», «Гораций 62», «Дьявол и десять заповедей», «Париж в августе» (1966), «Искатели приключений» (1968), «Кандай и последние искатели приключений» (Голливуд, 1969), «Время волков» (1970), «Да здравствует жизнь» (1984), «Париж» (многосерийная телепередача, 1985), детективный сериал «Китаец». В 1974 году Азнавур написал лейтмотив «She» (в последствии- британский хит № 1) для телесериала «Семь лиц женщины», в известном советском политическом боевике «Тегеран-43» (1981) звучит хит Азнавура-Гарваренца «Вечная любовь».Особое место в актёрском творчестве Азнавура занимает фильм Атома Эгояна «Арарат» (2002), посвященный геноциду армян 1915 г..
Азнавур также участвовал в первом сезоне The Muppet Show.
Личная жизнь
В первый раз женился 16 марта 1946- на Мишелин Рюгэль,
во второй раз- 28 октября 1955- на Эвелин Плесси,
в третий раз- 11 января 1967- на Улле Торсель.
Дети- Седа (Патриция), Патрик (умер), от последнего брака- Катя, Миша, Николя.
О нем
«Вы покорите мир, потому что умеете волновать» (Шарль де Голь).
«Шарль Азнавур — крупнейший драматический талант. Он сразу покоряет человека. Он — величайший в своем искусстве» (Морис Шевалье).
«Этот голос, который, кажется, стоит на грани катастрофы и в любое время может охрипнуть и смолкнуть, величавый голос страдающего одышкой, но мужественно покоряющего вершину альпиниста, глухой и растерзанный голос раненой птицы, роняющей на сцену вместе с перьями дивные песни любви, этот извивающийся в агонии страдивариус, этот голос кажущегося потухшим вулкана, который изливает слова скорее сердцу, нежели для слуха… слышен во всем мире» (Ив Салг).
«Кроме того, что Азнавур блестящий певец, он еще и чудесный человек, большой патриот, я уважаю таких людей!» (Иосиф Кобзон).
Награды
1971 Алая медаль города Парижа.
1971 «Золотой Лев» на Венецианском кинофестивале.
1971 Приз Эдисона.
1973 Лауреат академии Шарля Кро.
1987 Премия Бернара Лакаша.
1995 Большая медаль французской песни.
1996 Имя Азнавура внесено в Зал славы авторов песен.
1997 Премия «Виктория» (лучший певец года).
1997 Почетный Сезар.
1997 Орден Почетного легиона.
2004 Высшая государственная награда Армении- звание «Национальный герой Армении» и орден Родины.
2006 Почетный приз 30-го кинофестиваля в Каире.
Виталий Айриян
Азнавур
Ты родился в Париже, в соборной тени,
далеко от предгорий, приветивших Ноя,
через несколько лет после страшной резни,
и не видел народ, почерневший от горя.
По седым головам горбоносых армян
ты не мог сосчитать убиенных младенцев,
по незримым погостам, где льется бурьян
не прошел скорбный путь христиан-иноверцев.
Но ты вышел из чрева, как вереск, как колос,
уцелевшим ребенком библейского сказа,
потому и грустны твои песни и голос,
в коих слышится стон Эрзерума и Карса.
Ты простой армянин, сын чернявого Хайка,
кареглазый потомок восставших из ада,
узник черных одежд, честь французского флага,
не припавший губами к стопам Арарата.
..."Ты еврей?" - "Нет, армянин". - "Это как?" - "Долго объяснять". - "Ну, если долго, тогда не надо... А чего это ты в трауре?" - "А так меньше заметно, что одежда не совсем чистая". - "Может, она у тебя и сейчас грязная?" - "Может быть..." Они познакомились в Париже - Пиаф со своей свитой случайно оказалась на одном из концертов Азнавура.
http://s.foto.radikal.ru/0705/12/3b3db16a8f27.jpg
http://s.foto.radikal.ru/0705/56/6da448a280fe.jpg
http://s.foto.radikal.ru/0705/4a/07cff13de33c.jpg
Powered by vBulletin® Version 4.2.2 Copyright © 2025 vBulletin Solutions, Inc. All rights reserved.